Jak zarejestrować znak towarowy?

Zarejestrowanie znaku towarowego daje pewność jego twórcy, że w przypadku naruszeń dokonywanych przez podmioty trzecie będzie on skutecznie chroniony przez polskie prawo. W takich sytuacjach zarejestrowany znak towarowy umożliwia skuteczne dochodzenie roszczeń finansowych od naruszającego. W jaki sposób odbywa się jednak rejestracja znaku towarowego i kto może o nią wystąpić?

Co to jest znak towarowy i jakie pełni funkcje?

Zgodnie z treścią art. 120 ustawy z dnia 30 czerwca 2000 r. – Prawo własności przemysłowej znakiem towarowym może być każde oznaczenie umożliwiające odróżnienie towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa oraz możliwe do przedstawienia w rejestrze znaków towarowych w sposób pozwalający na ustalenie jednoznacznego i dokładnego przedmiotu udzielonej ochrony. Znakiem towarowym może być w szczególności wyraz, włącznie z nazwiskiem, rysunek, litera, cyfra, kolor, forma przestrzenna, w tym kształt towaru lub opakowania, a także dźwięk. Ilekroć w ustawie jest mowa o:

• znakach towarowych – rozumie się przez to także znaki usługowe;
• towarach – rozumie się przez to w szczególności wyroby przemysłowe, rzemieślnicze, płody rolne oraz produkty naturalne, zwłaszcza wody, minerały, surowce, a także określone usługi;
• znakach towarowych podrobionych – rozumie się przez to użyte bezprawnie znaki identyczne lub takie, które nie mogą być odróżnione w zwykłych warunkach obrotu od znaków zarejestrowanych, dla towarów objętych prawem ochronnym;
• znakach wcześniejszych – rozumie się przez to znaki zgłoszone lub zarejestrowane z wcześniejszym pierwszeństwem.

W wyroku KIO z 15 czerwca 2020 r. (sygn. akt KIO 653/20) wskazano, że znakiem towarowym może być każde oznaczenie umożliwiające odróżnienie towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa. W szczególności znakiem towarowym może być wyraz, włącznie z nazwiskiem, rysunek, litera, cyfra, kolor, forma przestrzenna, w tym kształt towaru lub opakowania, a także dźwięk. Zatem tylko posiadacz znaku towarowego jest w stanie udzielić ważnej autoryzacji na daną markę.

Jakie korzyści daje rejestracja znaku towarowego?

Rejestracja znaku towarowego daje pewność, że zostanie on objęty pełną ochroną prawną od dnia zarejestrowania w Urzędzie Patentowym. Stworzenie znaku bez jego rejestracji niestety takiej ochrony nie daje, stąd tak ważne jest, aby twórca znaku dopełnił wszystkich formalności w tym zakresie. Podstawową korzyścią, którą daje rejestracja znaku towarowego jest zapewnienie ochrony twórcy znaku. W przypadku, gdy prawo do znaku zostanie naruszone przez osobę trzecią będzie można żądać od niej nie tylko zaprzestania dalszych naruszeń, ale także i zapłaty odpowiedniego odszkodowania. Brak rejestracji przekreśla więc szansę na uzyskanie jakiejkolwiek kwoty pieniężnej za dokonane naruszenie.

Ile trwa ochrona znaku towarowego?

Ochrona udzielana w ramach rejestracji znaku towarowego nie jest dożywotnia, zgodnie z obowiązującymi przepisami trwa bowiem maksymalnie 10 lat od daty jego zgłoszenia do Urzędu Patentowego RP. Dobrą wiadomością jest jednak to, że taką ochronę można wielokrotnie ponawiać, przy czym to zainteresowana osoba musi pamiętać o upływie 10-letniego terminu ochrony. Wniosek o przedłużenie ochrony trzeba złożyć przed końcem upływającego okresu ochrony, nie wcześniej jednak niż na rok przed jego upływem.

Jak zarejestrować znak towarowy?

Rejestracja znaku towarowego nie jest trudnym procesem ale wymaga złożenia odpowiedniego formularza w tym zakresie. Zaznaczmy, że wnioskodawca może żądać rejestracji znaku nie tylko w Urzędzie Patentowym RP ale także i na gruncie prawa europejskiego oraz międzynarodowego. Wśród dokumentów zgłoszeniowych, które należy złożyć w formie pisemnej odnajdziemy:

• podanie – jego wzór jest dostępny na stronie internetowej Urzędu Patentowego RP;
• 1 egzemplarz fotografii lub odbitki znaku towarowegow przypadku znaku towarowego przedstawionego lub wyrażonego choćby w części w postaci rysunku lub rysunków albo kompozycji;
• 2 egzemplarze informatycznych nośników danych zawierających nagranie dźwięku w przypadku znaku towarowegodźwiękowego lub multimedialnego (lub innych znaków które można przedstawić na nośniku);
• dowód uiszczenia opłaty od zgłoszenia;
• dowód pierwszeństwa lub oświadczenie zgłaszającegoo podstawie do korzystania z uprzedniego pierwszeństwa (dowód pierwszeństwa nie jest wystawiony na zgłaszającego), jeżeli zgłaszający ubiega się o przyznanie mu uprzedniego pierwszeństwa;
• dokument stwierdzający uprawnienie do używania niektórych oznaczeń w znaku towarowym, w przypadkach określonych w art. 129¹ 1 pkt 9-11 ustawy Prawo własności przemysłowej;
• regulamin znaku, jeżeli zgłaszający ubiega się o udzielenie prawa ochronnego na wspólny znak towarowy, wspólny znak towarowy gwarancyjny albo o udzielenie wspólnego prawa ochronnego;
• pełnomocnictwo, jeżeli zgłaszający działa za pośrednictwem pełnomocnika, wraz z dowodem uiszczenia opłaty skarbowej od pełnomocnictwa.

Do zgłoszenia, dokonanego w celu uzyskania prawa ochronnego na znak towarowy, zgłaszający powinien dołączyć również inne niż powyżej wymienione dokumenty i oświadczenia, jeżeli jest to niezbędne do uzasadnienia twierdzeń i żądań zawartych w zgłoszeniu. W podaniu należy zaznaczyć, jakie dokumenty są do niego załączone, bądź dołączyć do niego ich spis. Zgłoszenie znaku towarowego i dalsza korespondencja wymagają zachowania formy pisemnej. Podanie wraz z załącznikami można złożyć osobiście w Kancelarii Ogólnej Urzędu Patentowego RP, za pośrednictwem poczty, bądź za pomocą telefaksu albo elektronicznie, przy pomocy platformy epuap.

Czy niezarejestrowany znak towarowy podlega ochronie?

Niezarejestrowane znaki towarowe nie podlegają niestety ochronie prawnej, co oznacza, że w przypadku naruszania ich przez podmioty trzecie twórca nie będzie miał skutecznych narzędzi, aby przeciwdziałać takiemu zachowaniu. Rejestracja znaku towarowego jest więc niezbędnym krokiem, aby w pełni zabezpieczyć go przed innymi osobami i aby znak ten nie został bezprawnie wykorzystany przez inną osobę.

Ile kosztuje rejestracja znaku towarowego?

Procedura rejestracji znaku towarowego jest odpłata. Wnioskodawca musi pamiętać, aby uiścić stosowną opłatę tuż przed wysłaniem podania do Urzędu Patentowego RP – dowód opłaty stanowi ważny załącznik do takiego pisma. W przypadku, gdy twórcy nie stać na uiszczenie wymaganej opłaty może on zwrócić się z wnioskiem o częściowe zwolnienie go od tego obowiązku. Jeżeli zgłaszający ubiega się o zwolnienie z opłaty za zgłoszenie, Urząd zaleca, aby wraz z podaniem o udzielenie prawa ochronnego na znak towarowy, został nadesłany wniosek o zwolnienie z opłaty.

Po wpływie wniosku Urząd prześle do Zgłaszającego druk oświadczenia o stanie majątkowym, który należy wypełnić i odesłać wraz z dokumentami potwierdzającymi fakt, że nie jest on w stanie ponieść w pełnej wysokości opłaty za zgłoszenie znaku towarowego. Z oświadczenia majątkowego powinno dodatkowo wynikać, że przedstawione dane są aktualne i zgodne ze stanem rzeczywistym istniejącym w dniu składania oświadczenia. Przyspieszy to rozpatrywanie wniosku o zwolnienie z opłaty.

Koszt rejestracji znaku towarowego jest bardzo różny i zależy w głównej mierze od rodzaju zgłaszanego znaku, jego wielkości, czy też żądania udzielenia prawa pierwszeństwa na dany znak. Przykładowo od zgłoszenia znaku towarowego dla towarów i usług, które zaklasyfikowane są zgodnie z obowiązującą klasyfikacją w jednej klasie towarowej pobiera się opłatę w wysokości 450 zł, za każdą następną klasę towarową pobiera się 120 zł, od oświadczenia o korzystaniu z pierwszeństwa – za każde pierwszeństwo pobierana jest opłata w wysokości 100 zł. Szczegółowa tabela uwzględniająca opłaty rejestracyjne znajduje się na oficjalnej stronie internetowej Urzędu Patentowego RP.

Czy Urząd Patentowy może odmówić rejestracji znaku towarowego?

Zgłoszenie żądania zarejestrowania znaku towarowego nie oznacza, że urząd automatycznie przyjmie wniosek twórcy. Urzędnicy muszą najpierw przeprowadzić stosowne postępowanie, w ramach którego sprawdzą najpierw poprawność złożonego podania. W przypadku jakichkolwiek braków formalnych wnioskodawca zostanie wezwany do ich uzupełnienia w zakreślonym terminie. Jeśli tego nie zrobi wniosek nie zostanie przyjęty do rozpoznania.

W dalszej kolejności badana jest zasadność złożonego wniosku – jeśli okaże się, że istnieje już identyczny albo bardzo podobny znak towarowy, który został zarejestrowany wcześniej to wnioskodawca nie uzyska kolejnej rejestracji. Urząd Patentowy dba o to, by nie dokonywano rejestracji tych samych lub prawie identycznych znaków towarowych. Stąd też procedura rozpatrywania wniosku rejestracyjnego trwa z reguły kilka miesięcy. Zgodnie z treścią art. 129¹ Prawa własności przemysłowej nie udziela się prawa ochronnego na oznaczenie, które:

• nie może być znakiem towarowym;
• nie nadaje się do odróżniania w obrocie towarów, dla których zostało zgłoszone;
• składa się wyłącznie z elementów mogących służyć w obrocie do wskazania, w szczególności rodzaju towaru, jego pochodzenia, jakości, ilości, wartości, przeznaczenia, sposobu wytwarzania, składu, funkcji lub przydatności;
• składa się wyłącznie z elementów, które weszły do języka potocznego lub są zwyczajowo używane w uczciwych i utrwalonych praktykach handlowych;
• składa się wyłącznie z kształtu lub innej właściwości towaru, wynikającej z charakteru samego towaru, niezbędnej do uzyskania efektu technicznego lub zwiększającej znacznie wartość towaru;
• zostało zgłoszone w złej wierze;
• jest sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami;
• zawiera element o wysokiej wartości symbolicznej, w szczególności o charakterze religijnym, patriotycznym lub kulturowym, którego używanie obrażałoby uczucia religijne, patriotyczne lub tradycję narodową;
• zawiera symbol Rzeczypospolitej Polskiej (godło, barwy lub hymn), znak sił zbrojnych, organizacji paramilitarnej lub sił porządkowych, reprodukcję polskiego orderu, odznaczenia lub odznaki honorowej, odznaki lub oznaki wojskowej bądź innego oficjalnego lub powszechnie używanego odznaczenia i odznaki, w szczególności administracji rządowej lub samorządu terytorialnego albo organizacji społecznej działającej w ważnym interesie publicznym, gdy obszar działania tej organizacji obejmuje cały kraj lub znaczną jego część, jeżeli zgłaszający nie wykaże się uprawnieniem, w szczególności zezwoleniem właściwego organu Państwa albo organu samorządu terytorialnego, albo zgodą organizacji, na używanie oznaczenia w obrocie;
• zawiera symbol (herb, flagę, godło) obcego państwa, nazwę, skrót nazwy, bądź symbol (herb, flagę, godło) organizacji międzynarodowej lub przyjęte w obcym państwie urzędowe oznaczenie, stempel kontrolny lub gwarancyjny, jeżeli zakaz taki wynika z umów międzynarodowych, chyba że zgłaszający wykaże się zezwoleniem właściwego organu, które uprawnia go do używania takiego oznaczenia w obrocie;
• zawiera urzędowo uznane oznaczenie przyjęte do stosowania w obrocie, w szczególności znak bezpieczeństwa, znak jakości lub cechę legalizacji, w zakresie, w jakim mogłoby to wprowadzić odbiorców w błąd co do charakteru takiego oznaczenia, o ile zgłaszający nie wykaże, że jest uprawniony do jego używania;
• ze swojej istoty może wprowadzać odbiorców w błąd, w szczególności co do charakteru, jakości lub pochodzenia geograficznego towaru;
• stanowi lub odtwarza w swoich zasadniczych elementach nazwę odmiany roślin zarejestrowaną z wcześniejszym pierwszeństwem w Rzeczypospolitej Polskiej lub na podstawie przepisów prawa Unii Europejskiej albo wiążącej Rzeczpospolitą Polską umowy międzynarodowej, przewidujących ochronę praw do odmiany roślin, i odnosi się do odmian roślin tego samego gatunku lub gatunków ściśle spokrewnionych.

W odniesieniu do wyrobów alkoholowych, znak towarowy zawierający element geograficzny niezgodny z pochodzeniem wyrobu uważa się za znak wprowadzający odbiorców w błąd. Nie udziela się prawa ochronnego na znak towarowy zawierający element geograficzny prawdziwy w sensie dosłownym co do terytorium, regionu lub miejsca, z którego towar pochodzi, który mógłby wprowadzić odbiorców w błąd, że towar pochodzi z innego, słynącego z danych wyrobów terenu.

W przypadku homonimicznych oznaczeń geograficznych dla wina i piwa ochrona może być przyznana, z tym, że Urząd Patentowy wezwie osobę, która dokonała zgłoszenia później, do dokonania w znaku odpowiednich zmian pozwalających na odróżnienie go od znaku wcześniejszego. Nie udziela się prawa ochronnego na znak towarowy wyłączony z rejestracji na podstawie przepisów prawa krajowego, prawa Unii Europejskiej lub umowy międzynarodowej przewidujących ochronę oznaczenia geograficznego, nazwy pochodzenia, określenia tradycyjnego dla wina lub gwarantowanej tradycyjnej specjalności, w zakresie w nich przewidzianych.

Podsumowanie

Znaki towarowe mogą być rejestrowane w Urzędzie Patentowym RP – jest to w zasadzie jedyny skuteczny sposób na uzyskanie ich prawnej ochrony. Rejestracja odbywa się na wniosek uprawnionej osoby i jest odpłata, przy czym istnieje możliwość złożenia wniosku o częściowe zwolnienie z obowiązku zapłaty. Rejestracja umożliwia twórcy skuteczne dochodzenie roszczeń od osoby naruszającej prawa do określonego znaku, w tym roszczeń o charakterze finansowym. Złożenie wniosku rejestracyjnego nie oznacza jednak automatycznej rejestracji danego znaku – Urząd Patentowy wnikliwie badana każde podanie i może odmówić rejestracji, gdy znajdzie ku temu podstawę.

FAQ

Czy można jednocześnie zarejestrować nazwę oraz logo firmy?

Tak, twórca nazwy i logo firmy ma prawo do jednoczesnego zgłoszenia rejestracyjnego tych dwóch elementów znaku towarowego.

Czy niezarejestrowana nazwa firmy podlega jakieś ochronie?

Prawo do firmy podlega ochronie na mocy odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego (m.in. jako dobro osobiste). To z kolei oznacza, że rejestracja nazwy firmy nie jest niezbędnie konieczna do uzyskania prawnej ochrony. Z drugiej jednak strony rejestracja w Urzędzie Patentowym RP gwarantuje znacznie szerszy zakres ochrony nazwy, niż wyłączne regulacje cywilne.

Jaki jest koszt zastrzeżenia znaku towarowego na Polskę?

Koszt zastrzeżenie znaku towarowego w Polsce jest uzależniony od charakteru znaku oraz żądań wnioskodawcy (np. udzielenia prawa pierwszeństwa na znak). Z reguły opłaty oscylują wokół kilkuset złotych i muszą być uiszczane przed złożeniem podania rejestracyjnego.

Ile kosztuje zastrzeżenie nazwy firmy na Unię Europejską?

Zgłoszenie i ochrona znaku towarowego na UE to wydatek 1000 euro opłaty od wniosku, 850 euro opłaty za zgłoszenie znaku towarowego w 1 klasie w formie elektronicznej.

Jak sprawdzić, czy nazwa jest zastrzeżona?

Urząd Patentowy RP prowadzi spis zarejestrowanych nazw użytkowych i znaków towarowych. Na oficjalnej stronie internetowej Urzędu całkowicie za darmo można sprawdzić czy dana nazwa jest już zarejestrowana i do kiedy trwa jej okres ochronny.

Ile trwa rejestracja znaku towarowego?

Rejestracja znaku towarowego trwa kilka miesięcy, przy czym decydujące znaczenie mają tutaj okoliczności danej sprawy oraz poprawność złożonego wniosku rejestracyjnego.

Czy każdą nazwę można zastrzec jako znak towarowy?

Nie, ponieważ Prawo własności przemysłowej wyraźnie wskazuje, które nazwy nie mogą być zarejestrowane w Urzędzie Patentowym. Dotyczy to m.in. oznaczeń państwowych, obraźliwych, naruszających prawa osób trzecich, już zarejestrowanych lub uważanych za zakazane.