Co zrobić jeżeli Twój wyjazd lub urlop został odwołany z powodu pandemii?

Twój wyjazd na urlop został odwołany przez biuro podróży w związku z epidemią koronawirusa SARS-CoV-2? Zdążyłeś już wpłacić zaliczkę albo nawet całą cenę i nie wiesz co ze zwrotem pieniędzy?

Które rozwiązanie proponowane w przepisach jest odpowiednie dla Ciebie – voucher a może zwrot z Funduszu Zwrotów?

Od 13 marca 2020 r. obowiązuje art. 15k ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, który wprowadził dwa istotne rozwiązania dla podróżnych, których impreza turystyczna nie odbyła się w związku z wybuchem epidemii.

Po pierwsze –  organizator turystki może takiemu podróżnemu wręczyć voucher do realizacji na poczet przyszłych imprez turystycznych w ciągu roku od dnia, w którym miała się odbyć impreza turystyczna.

O tym, czy przyjąć voucher decyduje wyłącznie podróżny. W razie wyrażenia zgody na przyjęcie vouchera nie następuje skutek rozwiązania bądź odstąpienia od umowy o udział w imprezie turystycznej, co oznacza, że za nieodbytą imprezę nie należy się zwrot pieniędzy.

Voucher jest substytutem zwrotu środków za nieodbytą imprezę turystyczną – czyli zamiast pieniędzy możemy wybrać inną wycieczkę organizowaną przez tego samego przedsiębiorcę.

Po drugie –  jeżeli podróżny nie zdecyduje się na voucher, to składa oświadczenie o odstąpieniu od umowy albo sam organizator turystki rozwiązuje taką umowę.

Bardzo istotnym jest fakt, że odstąpienie od umowy lub rozwiązanie umowy pozostające w bezpośrednim związku z wybuchem epidemii wirusa SARS-CoV-2, jest skuteczne z mocy prawa po upływie 180 dni od dnia powiadomienia przez podróżnego o odstąpieniu lub powiadomienia o rozwiązaniu przez organizatora turystyki.

Najważniejszym skutkiem tego rozwiązania jest, to iż organizator ma obowiązek zwrócić podróżnemu wpłacone na poczet nieodbytej imprezy pieniądze – po upływie 14 dni od wystąpienia skutku w postaci rozwiązania czy też odstąpienia, w praktyce pieniądze muszą być zwrócone po ponad pół roku.

Powyższe rozwiązania obowiązujące w realiach panującej epidemii okazały się jednak niewystarczające.

Ustawodawca  ustawą z dnia 17 września 2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw powołał tzw. Turystyczny Fundusz Zwrotów, z którego Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny będzie dokonywać wypłat na rzecz podróżnych, których impreza nie odbyła się w związku z panującą epidemią. O zwrot środków można wnioskować od dnia 01 października 2020 r. do 31 grudnia 2020 r.

W związku z powołaniem Turystycznego Funduszu Zwrotów, postanowiliśmy odpowiedzieć na najczęściej pojawiające się pytania.

Kto może otrzymać zwrot z Turystycznego Funduszu Zwrotów?

Zwrot środków wpłaconych na poczet nieodbytej z powodu pandemii imprezy turystycznej (np. wakacje, kolonie, pielgrzymki, wycieczki szkolne itp.) przysługuje podróżnemu, który zawarł umowę o udział w imprezie turystycznej. Dodatkowo spełnione muszą być następujące warunki:

• wpłata na rzecz organizatora turystki została wykonana w formie bezgotówkowej (np. przelewem, kartą, BLIKIEM itp.);
• podróżny nie otrzymał vouchera, o którym mowa w art. 15k – jest to voucher, który omówiliśmy na początku tego artykułu;
• podróżny nie otrzymał zwrotu wpłacony środków od organizatora turystyki;
• zarówno organizator turystyki jak i podróżny złożą odpowiednie wnioski za pośrednictwem portalu Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego;
• organizator turystki w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku wpłaci kwotę należną do uiszczenia na rzecz Turystycznego Funduszu Pomocowego z tytułu złożonego wniosku o zwroty na rzecz podróżnych;

Jak wskazaliśmy wniosek o zwrot składa podróżny czyli osoba, która zawarła umowę o udział w imprezie turystycznej – nawet jeżeli w umowie wskazano większą liczbę uczestników, to uczestnicy ci nie składają odrębnych wniosków.

Co powinien zrobić podróżny, jeżeli jeden z uczestników chce otrzymać voucher, a pozostali chcą otrzymać zwrot wpłaconych środków?

W sytuacji, gdy któryś z uczestników wybrał voucher, należy zawnioskować o kwotę pomniejszoną o część przypadającą na tego uczestnika.

Warto też pamiętać, że bez znaczenia jest kto dokonał zapłaty za udział w imprezie turystycznej, wniosek o zwrot i tak składa ten podróżny, który zawarł umowę, nawet jeśli wpłaty na poczet imprezy dokonała dla niego inna osoba.

Przykład:

Pani Ania zawarła umowę wskazując, że w wyjeździe będzie brać udział 6 osób. Dwie z tych osób (p. Asia i p. Paweł) chcą otrzymać voucher.

Mimo, iż umowę podpisała pani Ania to zaliczkę na wycieczkę wpłacił p. Paweł – jednak to pani Ania jako osoba widniejąca na umowie jako zawierający składa wniosek o zwrot wpłaconych środków wskazując jednocześnie na jakie konto ma być dokonany zwrot – nie musi to być rachunek bankowy p. Ani, nie musi to też być to samo konto z którego dokonano pierwotnej wpłaty.

Jak wygląda procedura otrzymania zwrotu wpłaconych środków?

Ustawodawca przewidział, że do wpłaty środków z Turystycznego Funduszu Zwrotów, wymagane jest złożenie dwóch odrębnych wniosków:

• przez organizatora turystyki, który składa wniosek o zwrot środków na poczet podróżnego,
• przez podróżnego, który zawarł umowę o udział w imprezie turystycznej

Oba wnioski są składane online za pomocą sytemu teleinformatycznego Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego – logowanie na platformę możliwe jest przy użyciu profilu zaufanego, e-dowodu czy przy pomocy swojego banku. Nie ma możliwość złożenia wniosku w inny sposób – nie są przewidziane wnioski w formie papierowej.

Do wniosku organizator będzie musiał dołączyć wykaz umów, od których podróżni odstąpili w trybie art. 47 ust. 4 ustawy z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych oraz umów rozwiązanych z podróżnymi w trybie art 47 ust. 5 pkt. 2 tej ustawy, które to odstąpienie od umowy lub rozwiązanie umowy pozostaje w bezpośrednim związku z wybuchem epidemii wirusa SARS-CoV-2, a organizator turystyki nie dokonał zwrotu wpłat wniesionych przez podróżnego lub podróżny nie wyraził zgody na otrzymanie w zamian od organizatora turystyki vouchera.

Jak wygląda sytuacja osób, które płaciły gotówką?

Tak, ja wskazaliśmy o zwrot środków z Turystycznego Funduszu Zwrotów można wnioskować tylko w przypadku płatności bezgotówkowych – warunkiem otrzymania zwrotu z Funduszu jest to aby wpływ na rzecz organizatora turystki miała formę bezgotówkową, co oznacza, że:

• jeżeli podróżny wykupił i opłacił wyjazd gotówką u agenta turystycznego, a agent wpłacił te środki na rzecz organizatora turystyki bezgotówkowo podróżny ma prawo do zwrotu z Funduszu;
• jeżeli część środków została wpłacona do organizatora gotówką, a część bezgotówkowo, co do części bezgotówkowej podróżny ma prawa jej zwrotu z Funduszu.

Podobnie sytuacja wygląda w przypadku odwołanych wycieczek szkolnych, jeżeli uczniowie wpłacali gotówkę w szkole, a szkoła dokonała przelewu na rzecz organizatora, to podmiot, który w imieniu szkoły zawarł umowę o udział w tej imprezie może wystąpić do Funduszu o zwrot środków. Następnie po otrzymaniu wypłaty szkoła powinna rozliczyć się z uczniami.

Wpłaty dokonane gotówką również powinny zostać zwrócone podróżnym zgodnie z regulacją art. 15k – czyli bez udziału Funduszu. Organizator ma obowiązek zwrócić podróżnemu wpłacone środki pieniężne w terminie 14 dni od nastąpienia skutku w postaci rozwiązania albo odstąpienia od umowy (czyli 180 dni od złożenia oświadczenia o odstąpieniu + 14 dnia na wypłatę od organizatora turystki).

Uwaga – wszelkie wpłaty, które podróżny dokonał w walucie obcej (np. EUR, USD) będą wypłacane przez z Funduszu Zwrotów w złotych polskich zgodnie z kursem ogłoszonym przez Narodowy Bank Polski w dniu 01 października 2020 r.

Jakie opłaty musi uiścić organizator turystyki, aby podróżny mógł otrzymać zwrot środków od Funduszu Zwrotów?

Warunkiem udzielenia wypłaty podróżnemu będzie dokonanie przez organizatora w terminie 7 dni od złożenia przez organizatora wniosku:

• wpłaty w wysokości 7,5% łącznej wartości wypłat objętych wnioskiem na rzecz nowo tworzonego Turystycznego Funduszu Pomocowego (Fundusz Pomocowy będzie miał w przyszłości na celu udzielanie pożyczek na zwroty wpłat klientów w nadzwyczajnych i nieuniknionych okolicznościach)
• opłaty w wysokości 2,5% łącznej wartości wypłat objętych wnioskiem (należy od tego odjąć kwotę wpłaty z pkt I. tj. 7,5% wpłaty na rzecz Turystycznego Funduszu Pomocowego)

Po jakim czasie podróżny otrzyma środki z Turystycznego Funduszu Zwrotów?

Zgodnie z założeniami ustawy weryfikacja wniosku powinna nastąpić w ciągu 30 dni od daty otrzymania późniejszego z nich (wniosku podróżnego lub wniosku organizatora turystki).

W razie konieczność przeprowadzenia dodatkowych wyjaśnień termin weryfikacji ulega wydłużeniu do 4 miesięcy. Po pozytywnej weryfikacji, jeżeli organizator dokonał wpłat z tytułu złożonego wniosku, podróżny otrzyma zwrot środków w terminie 14 dni od dnia pozytywnej weryfikacji.

Czy jeżeli podróżny otrzyma zwrot z Funduszu Zwrotów to organizator turystki ma kolokwialnie mówiąc problem z głowy?

Organizatorzy turystki mają obowiązek zwrotu środków wypłaconych na rzecz podróżnych z Turystycznego Funduszu Zwrotów.

Spłata środków przekazanych podróżnym będzie następowała w 72 równych ratach miesięcznych płaconych przez organizatora turystyki począwszy od kwietnia 2021 r.

Raty płatne będą w terminie do 21. dnia każdego miesiąca. W przypadku gdy wypłaty na rzecz podróżnych będą dokonane po 31 marca 2021 r. termin zwrotu pierwszej raty przypada na 21. dzień miesiąca następującego po miesiącu, w którym została dokonana wypłata.