Zwolnienie na poszukiwanie pracy – obowiązki pracodawcy

Zgodnie z art. 37 kodeksu pracy w sytuacji gdy pracodawca dokona wypowiedzenia umowy o pracę pracownikowi przysługuje zwolnienie na poszukiwanie pracy z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. W kodeksie pracy określony jest wymiar zwolnienia na poszukiwanie pracy – pracownikowi przysługują w takiej sytuacji:

• 2 dni robocze w okresie dwutygodniowego i jednomiesięcznego wypowiedzenia,
• 3 dni robocze – w okresie trzymiesięcznego wypowiedzenia, także w przypadku jego skrócenia na podstawie art. 36¹ § 1 kodeksu pracy.

Jeżeli wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub umowy o pracę zawartej na czas określony następuje z powodu ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy albo z innych przyczyn niedotyczących pracowników, pracodawca może, w celu wcześniejszego rozwiązania umowy o pracę, skrócić okres trzymiesięcznego wypowiedzenia, najwyżej jednak do 1 miesiąca. W takim przypadku pracownikowi przysługuje odszkodowanie w wysokości wynagrodzenia za pozostałą część okresu wypowiedzenia.

Oceniając więc ile pracodawca musi dać pracownikowi wolnego, aby ten mógł poszukiwać nowego zatrudnienia należy w pierwszej kolejności ustalić jaki okres wypowiedzenia przysługuje danemu pracownikowi. Tutaj należy zajrzeć do art. 36 kodeksu pracy zgodnie z którym okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony i umowy o pracę zawartej na czas określony jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i wynosi:

• 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy;
• 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy;
• 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.

Na szczególną uwagę zasługuje wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 1999 r., sygn.  I PKN 34/99 wskazujący, iż okres zatrudnienia u danego pracodawcy liczony jest od dnia zawarcia umowy o pracę do daty jej rozwiązania z upływem okresu wypowiedzenia (art. 32 § 2 k.p.), co ma istotne znaczenie gdy pracownik znajduje się na granicy okresów zatrudnienia.

W naszej ocenie prawo do dni wolnych na poszukiwanie pracy ma także zastosowanie do wypowiedzenia zmieniającego (art. 42 k.p.) jeżeli pracownik odmówił przyjęcia proponowanych warunków.

Zarówno pracownik jak i pracodawca powinni pamiętać, iż dni wolne na poszukiwanie pracy przewidziane w art. 37 kodeksu pracy przysługują jedynie gdy to pracodawca złoży wypowiedzenie umowy o pracę.

Takie uprawnienie nie przysługuje jednak pracownikowi, jeżeli to on złożył wypowiedzenie umowy o pracę, jak również wtedy gdy umowa o pracę została rozwiązana za porozumieniem stron.